Przy wyborze źródła ciepła dla domu najważniejszymi czynnikami są: koszty inwestycyjne, koszty ogrzewania domu przy wykorzystania tego źródła (eksploatacyjne), oraz jego bezawaryjna praca. Rozwój rynku pomp ciepła świadczy o tym, że urządzenia te coraz częściej spełniają te trzy warunki. Dlatego w oparciu o nasze doświadczenie postanowiliśmy możliwe dokładnie określić opłacalność zastosowania pompy ciepła jako źródła ciepła dla domu jednorodzinnego wykonując porównanie zarówno kosztów zakupu i montażu urządzeń jak i zysków płynących z użytkowania pompy ciepła. Skupimy się na porównaniu pompy ciepła powietrze-woda i gazowego kotła kondensacyjnego, ponieważ znaczną różnicę w kosztach ogrzewania za pomocą pompy i kotła olejowego udowodniliśmy w poprzednim artykule (2,5-krotnie niższe koszty przy ogrzewaniu pompą ciepła).
Do naszego porównania wykorzystamy pompę powietrze-woda Panasonic AQUAREA T-CAP 12kW, ponieważ 3,5-roczna bezawaryjna praca pompy ciepła ogrzewającej siedzibę naszej firmy jest dla nas dowodem niezawodności rozwiązań firmy Panasonic, a pomiary przez nas wykonane dają na możliwość odniesienia danych katalogowych do osiągów uzyskiwanych w warunkach rzeczywistej pracy pompy. Seria T-CAP jest „młodszą siostrą” pompy zamontowanej w naszej siedzibie. Seria ta charakteryzuje się pracą ze stałą mocą aż do -15oC oraz maksymalnym współczynnikiem COP wynoszącym 4,74 przy temperaturze zewnętrznej 7oC.
Koszty inwestycyjne – czyli ile w rzeczywistości wydamy na kotłownię z kotłem gazowym, a ile na kotłownię z pompą ciepła?
Najczęstszym zarzutem stawianym pompie ciepła jest wysoki koszt inwestycyjny w porównaniu do konwencjonalnych źródeł ciepła. Aby wykonać obiektywne porównanie biorące pod uwagę wszystkie wydatki związane z wyborem danego sposobu ogrzewania budynku ponoszone przez inwestora w trakcie budowy domu, zestawimy ze sobą koszty: zakupu urządzeń, wykonania instalacji w obrębie kotłowni oraz wykonania niezbędnych przyłączy. Wycena obejmujęelementy tworzące kompletny układ kotłowni.
Nasze porównanie wykonamy dla domu jednorodzinnego o powierzchni 200m2, o obecnie standardowym poziomie ocieplenia (zapotrzebowanie na ciepło w wysokości 55W/m2). Dom ten wyposażony jest w instalację niskoparametrową (ogrzewanie podłogowe). Zapotrzebowanie na ciepło dla takiego budynku przy temperaturze zewnętrznej -20oC wynosi 11kW.
Pompa ciepła
Urządzenia:
Aby możliwe było ogrzanie wyżej opisanego domu za pomocą pompy ciepła niezbędne jest wyposażenie kotłowni w:
- jednostkę wewnętrzną i zewnętrzną pompy ciepła T-CAP 12kW,
- zasobnik c.w.u o pojemności 120l, bufor ciepła o pojemności 300l,
- pompę obiegową, pompę cyrkulacyjną,
- urządzenia zabezpieczające (naczynia przeponowe, zawory bezpieczeństwa),
- niezbędną armaturę (zawory odcinające, odpowietrzające i zwrotne, filtry, manometr oraz termometry), czujniki temperatury, oraz termostat pokojowy.
Powyższe zestawienie jest przykładowym zestawieniem elementów tworzących razem kompletny układ, zapewniających prawidłową pracę instalacji centralnego ogrzewania i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Sumaryczny koszt urządzeń do tak wyposażonej kotłowni wynosi: 26500zł.
Robocizna:
Rynkowe ceny podłączenia i uruchomienia wszystkich wyżej wymienionych urządzeń są bardzo różne, zależą od wielu czynników, uśredniony koszt wykonanie tego typu instalacji wynosi : 4000zł.
Przyłącza:
Pompa T-CAP 12kW, nie wymaga wykonania jakichkolwiek przyłączy, do jej zasilania niezbędne jest jedynie zwykły gniazdo elektryczne (jednofazowe). Ze względu na to, że obecnie w każdymi pomieszczeniu takie gniazdko się znajduję koszt przyłączy dla pompy przymniemy jako 0zł.
Kocioł gazowy
Urządzenia:
W skład urządzeń kotłowni gazowej wchodzą :
- kocioł Viessmann Vitodens 200-W o mocy do 13kW,
- zasobnik c.w.u o pojemności 120l,
- pompę obiegową, pompę cyrkulacyjną,
- urządzenia zabezpieczające (naczynia przeponowe, zawory bezpieczeństwa),
- niezbędną armaturę (zawory odcinające, odpowietrzające i zwrotne, filtry, manometr oraz termometry), czujniki temperatury,
Koszt wyżej wymienionych urządzeń wynosi 12 100zł. W zestawieniu nie uwzględniono elementów układu odprowadzenia spalin (kanał ze stali kwasoodpornej), oraz przewodów i armatury gazowej.
Robocizna:
Dla prostej kotłowni gazowej uśredniona cena wykonania to ok. 3000zł
Przyłącza:
Do zasilenia kotłowni gazowej niezbędnym jest wykonanie przyłącza gazowego i instalacji gazowej w obrębie budynku. Na potrzeby naszego zestawienia przyjmiemy najbardziej korzystny wariant, kiedy w pobliżu działki przebiega gazociąg i aby doprowadzić gaz konieczne jest wykonanie przyłącza o długości 15m. W koszty związane z wykonaniem przyłącza wchodzą: koszty wydania warunków technicznych zapotrzebowania na gaz, projekt budowy przyłącza gazowego, opłaty geodezyjne, opłatę przyłączeniową, montaż szafki gazowej, odbiór przyłącza, oraz koszty wykonania i materiałów. Sumaryczny koszt wykonania tego przyłącza dla okolic Warszawy wynosi ok. 4000zł. Gdy mamy już gaz w granicy działki, musimy jeszcze wykonać instalację od szafki gazowej do odbiorników w budynku. Wykonanie instalacji również wiąże się z koniecznością wykonania projektu, wykonania instalacji i odbioru przez osobę uprawnioną. Sumaryczny koszt tej części wyniesie ok. 2500zł.
Pompa Ciepła | Kocioł Gazowy | |
Urządzenia | 26 500 zł | 12 100 zł |
Robocizna | 4 000 zł | 3 000 zł |
Przyłącze gaz. | 0 zł | 4 000 zł |
Instalacja gaz. | 0 zł | 2 500 zł |
Suma | 30 500 zł | 21 600 zł |
Koszt wykonania instalacji z pompą ciepła jest o 8900zł wyższy od kosztu instalacji z kotłem gazowym.
Koszty eksploatacyjne – czy jesteśmy w stanie zaoszczędzić korzystając z pompy ciepła?
Pierwszym krokiem podczas obliczania kosztów ogrzewania budynku za pomocą dwóch różnych źródeł ciepła jest porównanie kosztów uzyskania 1kWh energii cieplnej za pomocą tych źródeł. Do obliczeń wykorzystanoobecne ceny gazu i energii elektrycznej (zgodnie z rachunkami dla domu jednorodzinnego za maj 2014r. uwzględniające wszystkie opłaty dodatkowe), sprawność dla kotła kondensacyjnego przyjęto zgodnie z danymi firmy Viessmann jako sprawność maksymalną osiąganą przez ten kocioł (104%). Dla pompy ciepła średnioroczne COP przyjęto na poziomie 3,3 (330%) w oparciu o doświadczenia w użytkowaniu pomp ciepła przez naszych klientów, oraz o trwające 2 lata pomiary prowadzone przez nas na pompie Panasonic ogrzewającej naszą siedzibę. Przyjęte przez nas COP uwzględnia również koszt pracy grzałek w które wyposażona jest pompa ciepła, grzałki te wspomagają pracę pompy w skrajnie niskich temperaturach. W Polsce temperatura poniżej -10oC utrzymuje się przez ok. 300h w ciągu roku, co oznacza, że grzałki będą wspomagały pracę pompy przez mniej niż 5% czasu trwania sezonu grzewczego. Zgodnie z danymi firmy Panasonic i Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, SCOP dla tego modelu pomp wynosi aż 370%, więc wartość przyjęta przez nas jest wartością bezpieczną osiąganą przez pompę nawet podczas bardzo mroźnych zim.
Pompa Ciepła | Kocioł gazowy | |||
Cena paliwa | 0,60 | zł/kWh | 2,80 | zł/m3 |
Wartość opałowa | – | – | 0,033 | GJ/m3 |
Cena zakupu kWh energii z paliwa | 0,60 | zł/kWh | 0,31 | zł/kWh |
SCOP/Sprawność źródła ciepła | 330 | % | 104 | % |
Cena wytworzenia kWh ciepła | 0,18 | zł/kWh | 0,29 | zł/kWh |
Roczne zapotrzebowanie na ciepło dla dobrze ocieplonego nowo wybudowanego domu kształtuje się na poziomie ok. 100kWh/m2. Koszt ogrzewania dla naszego budynku w zależności od źródła ciepła kształtuje się następująco:
Pompa Ciepła | Kocioł gazowy | |||
Powierzchnia budynku | 200 m2 | |||
Jednostkowe zużycie ciepła | 100 kWh/m2/rok | |||
Cena wytworzenia kWh ciepła | 0,18 | zł/kWh | 0,29 | zł/kWh |
Roczny koszt ogrzewania domu | 3 636 zł | 5 891 zł |
Zgodnie z powyższymi obliczeniami roczne oszczędności przy ogrzewaniu domu za pomocą pompy ciepła wyniosą 2255zł.
Czas zwrotu. Czyli kiedy nasza pompa zacznie „zarabiać”?
Przy powyższych założeniach (różnica w kosztach 8900zł i roczna oszczędność 2254zł) czas zwrotu różnicy w kosztach pomiędzy pompą a kotłem wyniesie mniej niż 4 lata. Co oznacza, że każdy kolejny sezon grzewczy będzie wiązał się dla użytkownika z realnie zaoszczędzonymi pieniędzmi. Dane dotyczące oszczędności w kosztach ogrzewania oraz zysku dla pierwszych 10 lat użytkowania budynku zestawiono w tabeli, zaś sumaryczne koszty związane z wyborem danego źródła ciepła pokazano na wykresie.

Rok | Pompa ciepła | Kocioł gazowy | Oszczędność w kosztach ogrzewania | Zysk | ||
Sumaryczny koszt ogrzewania | Sumaryczny koszt ogrzewania + Koszty inwestycyjne | Sumaryczny koszt ogrzewania | Sumaryczny koszt ogrzewania + Koszty inwestycyjne | |||
1 | 3 636 | 34 136 | 5 891 | 27 491 | 2 254 | – |
2 | 7 273 | 37 773 | 11 781 | 33 381 | 4 509 | – |
3 | 10 909 | 41 409 | 17 672 | 39 272 | 6 763 | – |
4 | 14 545 | 45 045 | 23 562 | 45 162 | 30 617 | 117 |
5 | 18 182 | 48 682 | 29 453 | 51 053 | 11 271 | 2 371 |
6 | 21 818 | 52 318 | 35 344 | 56 944 | 13 526 | 4 626 |
7 | 25 455 | 55 955 | 41 234 | 62 834 | 15 780 | 6 880 |
8 | 29 091 | 59 591 | 47 125 | 68 725 | 18 034 | 9 134 |
9 | 32 727 | 63 227 | 53 016 | 74 616 | 20 288 | 11 388 |
10 | 36 364 | 66 864 | 58 906 | 80 506 | 22 543 | 13 643 |
Do niedawna, powszechną była opinia że, pompa ciepłą jest rozwiązaniem opłacalnym jedynie dla budynku który nie ma możliwości podłączenia do sieci gazowej. Dynamiczny rozwój technologii pomp ciepła (obniżenie kosztów urządzenia, wzrost COP i obniżenie minimalnej temperatury przy której pompa pracuje ze stałą mocą), oraz wzrost cen gazu spowodowały, że obecnie pompa ciepła może konkurować z kotłami kondensacyjnymi i co udowodniliśmy dla pompy Panasonic Aquarea T-CAP śmiało konkurencję tą może wygrywać dając ponad 13 000zł oszczędności w ciągu 10lat. Na potrzeby powyższych obliczeń staraliśmy się przyjąć możliwie „bezpieczne” dane dotyczące pomp ciepła (np. porównywanie średniorocznej sprawności pompy ciepła do sprawności kotła uzyskanej w warunkach laboratoryjnych). Dodatkowo w obliczeniach nie uwzględniono m.in. kosztów ponoszonych w trakcie budowy związanych z koniecznością wykonania kanału odprowadzenia spalin dla kotła gazowego. W oparciu o nasze doświadczenie śmiało możemy stwierdzić, że opłacalność pomp ciepła jest jeszcze większa, a czas ich zwrotu krótszy.
Jakie jeszcze możliwości daje nam pompa ciepła?
Już na etapie inwestycyjnym możemy zaoszczędzić dzięki pompie ciepła, ponieważ jako odnawialne źródło energii daje nam możliwość ubiegania się o dotacje, które mogą pokryć znaczną część wydatków lub ułatwić sfinansowanie poprzez korzystne kredyty.Ogrzewanie za pomocą pompy ciepła może być jeszcze tańsze np. dzięki wykorzystaniu taryfy nocnej na energię elektryczna, oraz poprzez połączenie pompy ciepła z panelami fotowoltaicznymi lub wiatrakiem.
Pompa ciepła Panasonic T-CAP, wyposażona jest również w funkcję chłodzenia. Dlatego zastosowanie pompy pozwoli nam na utrzymanie komfortowych warunków w domu zarówno w ciągu zimy jak i latem, przy praktycznie zerowych kosztach dodatkowych.
Zarówno możliwe formy dofinansowania, sposoby na obniżenie kosztów pracy pompy ciepła, jak i instalacja chłodzenia domu przy pomocy Panasonic T-CAP mogłyby być tematami oddzielnych artykułów. Dlatego w przypadku jakichkolwiek pytań dotyczących pomp ciepła zachęcamy do kontaktu z nami, chętnie podzielimy się z Państwem naszym wieloletnim doświadczeniem. Zachęcamy również do odwiedzenia naszej siedziby, ogrzewanej pompą ciepła powietrze-woda.
MAG INSTAL
ul. Łopuszańska 30
02-220 Warszawa
komisarczyk@maginstal.pl